از MIGA ترامپ تا MIGA خامنه‌ای: نبرد روایت‌ها برای معماری آینده ایران

گروه پژوهشی: تنظیم گری

سرفصل مقاله

پرینت
آخرین اخبار اندیشکده
آخرین اخبار بین الملل
آخرین رویدادها و نشست ها
سالنامه اندیشکده
عضویت در خبرنامه

دکتر مصطفی زمانیان، مشاور ارشد اندیشکده حکمرانی شریف، در تحلیل راهبردی خود از تحولات اخیر جنگ ایران و رژیم اسرائیل، با اشاره به پروژه روایت‌سازی آمریکا از آینده ایران چنین می‌نویسد:

در سال ۲۰۱۸، همزمان با تشدید تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران، دونالد ترامپ توئیتی منتشر کرد و در آن برای اولین بار، از عبارت “ایران با عظمت” نام برد: “مردم ایران مردم بزرگی هستند، ایران … شانس تبدیل شدن به کشوری بزرگ را دارد”. اگر چه شعار او با عنوان (Make Iran Great Again) یا به اختصار MIGA در اوج ناآرامی‌های داخلی ایران آن طور که انتظار می رفت مورد توجه قرار نگرفت، اما هفت سال بعد و در سال ۲۰۲۵، در سفر ترامپ به ریاض، در تور گران قیمت آینده فروشی اش به منطقه، همان مفهوم را با وضوح بیشتری تکرار کرد. او در جمع رهبران عربی منطقه تأکید کرد: “ما می‌توانیم آینده‌ای باشکوه برای شما بسازیم… ایران امروز در باتلاق فرو رفته، اما با سیاست‌های ما می‌تواند به عظمت گذشته بازگردد”. این بار، MIGA در قالبی خطرناک‌تر عرضه شد: پیشنهاد “ساخت آینده” به کشورهای عربی در ازای اتحاد ضدایرانی، و بازخوانی همان وعده برای ایران مشروط به تسلیم در برابر خواسته‌های واشنگتن. پیام پنهان این راهبرد این بود: “عظمت ایران” کالایی است که تنها در فروشگاه آمریکا عرضه می‌شود و قیمت آن، کنار گذاشتن حاکمیت ملی است.

تا اینکه همین چند روز پیش و در اوج آتش جنگ میان ایران و رژیم اسرائیل (۲۰۲۵)، در توئیتی، با تکرار پروژه MIGA، شرط بازگشت عظمت به ایران را تغییر رژیم در ایران خواند.گذشته از ابعاد جنگ روانی دشمن، با مروری تاریخی، حقیقت پروژه “احیای عظمت ایران” بیشتر آشکار می شود. آن جا که در جنگ جهانی اول (۱۹۱۴) و اشغال ایران توسط روسیه و انگلیس علیرغم بی‌طرفی، وعده حفظ تمامیت ارضی (قرارداد ۱۹۱۹) با شعار “بازسازی ایران” عرضه شد. در جنگ جهانی دوم (۱۹۴۱) نیز متفقین با توجیه حفاظت از ایران، دست به اشغال نظامی ایران زدند.در واقع پشت این راهبرد قدیمی غرب که هر بار با عبارتی دل فریب و مشفقانه جلوه می کند، سه هدف استراتژیک نهفته است: ۱. شکست در سرمایه اجتماعی نظام از طریق یادآوری مشکلات معیشتی؛ ۲. یارگیری در افکار عمومی با القای نقش نجات‌بخشی آمریکا؛۳. تحقق ایده استعماری و تغییر رژیم با حداقل جنگ نظامی. آن گونه که جان بولتون اعتراف می‌کند: “هدف ما نه تغییر رفتار، که تغییر رژیم بود. MIGA طنابی بود که می‌خواستیم ملت ایران با آن خود را از حکومت جدا کنند.”

گروه پژوهشی: تنظیم گری